Σοσιαλισμος ή βαρβαροτητα: Μαριναλεδα ή Μανωλαδα.

Κυνόδοντας

(Στο ιστολοι σημερα φιλοξενειται η Νικολέττα, ανταποκριτρια μας στο Λονδινο, που ειδε τον Κυνόδοντα και μας εστειλε οτι προλαβε να γραψει “εν μέσω πανικού και thesis-writing-induced writer’s block”.)

Μετά τα πρώτα 10 λεπτά η κατάσταση μου θυμίζει απελπιστικά τη βραδιά που είδα “τα τραγούδια απο τον δεύτερο όροφο” στο αγαπημένο Αλφαβίλ. Δεν μπορώ παρά να γελάσω, έχοντας αποδεχτεί τις ψαγμένες ματιές που με κοιτούν επικριτικά. Βέβαια τώρα βρίσκομαι στο λιγότερο θρυλικό Renoir, της αλυσίδας Curzon, ικανοποιημένη από το γεγονός ότι στην αίθουσα βρίσκεται αρκετός κόσμος, κάποιοι από αυτoυς, από ότι φαίνεται, μη Έλληνες. Ίσως να μην είναι και τόσο βάρβαροι τελικα. Μετά από μια ώρα, όταν η σκληρότητα του έργου θα βγει στην επιφάνεια, θα κοιτώ τρομοκρατημένη την Ισπανίδα φίλη μου, που κουβάλησα μαζί, και θα αναρωτιέμαι αν θα μου ξαναμιλήσει ποτέ. Της άρεσε το έργο. Γνήσια συμπατριώτης των Mπουνιουέλ, Αλμοδοβαρ ετσετερα. Κι εμένα μου άρεσε. Αμα πονάει το στομαχι μου σε ταινία, και με το που τελειώνει θέλω απελπιστικά να καπνίσω, ενώ σε όλη την διάρκεια δεν το σκέφτηκα καν, στα βιβλία μου η ταινία είναι καλή. Μπορεί ώρες ώρες να προσπαθεί πιο πολύ από ότι χρειάζεται, αλλα αξίζει ο κόπος.

Πάντα στο σινεμά μπαίνω μέσα στις ταινίες. Γι αυτό και γελάω δυνατά με την τραγελαφικότητα των όσων συμβαίνουν. Απαιτεί όμως ψυχική ετοιμότητα να ταυτιστείς με τους ηθοποιούς. Ερμηνεία που φαίνεται “άδεια ψυχής”, χρειάζεται περισσότερη προσπάθεια για να βγει στο πανί από οτιδήποτε άλλο. Όποια και να είναι η πρόθεση του ποιητή, εμένα με αγγίζει εξαντλητικά μετά το πρώτο μισάωρο.Τι απομένει αν οι ίδοι σου οι γονείς αποφασίζουν ότι θα σου στερήσουν την ανθρωπια; Όταν θεωρούν ότι είσαι ιδιοκτησία τους, όταν δεν έχεις καν όνομα; Ο χρόνος περνάει βασανίστικά αργά, φτάνεις στα άκρα για να παίξεις τον γιατρό με βάση ένα τεράστιο βιβλίο ανατομίας, γλύφεις πληκτρολόγια και περιμένεις να πέσουν τα αεροπλάνα. Πιο περιληπτικά, περιμένεις την κάθαρση. Την ώρα που θα παρεις την ζωή σου στα χέρια σου. Μόνο που σε αυτή την συγκεχυμένη περίπτωση, η κτητική αντωνυμία που οι γονείς κολλάνε δίπλα στους απογόνους τους, έχει πάρει σάρκα και οστα “τα παιδιά *μου*”. Η απουσία μουσικής είναι έντονη, το τέλος φτάνει αναπάντεχα και είναι ασφυκτικό.

ΣΠΟΙΛΕΡΡΡΣΣΣΣ—- but not quite…
Η κάθαρση δεν έρχεται ποτέ… Η ύβρις που διαπράττει ο πατέρας διαχέεται έντονα σε όλη την ταινία, η σιωπή και η παθητική συνεργασία της μητέρας είναι όμως το κερασάκι στην τούρτα της τραγικότητας. Η δικαιολογία του είναι η κοσμοθεωρία του, που γίνεται φανερή στις κατάρες που ρίχνει στην Χριστίνα, την μόνη ξένη-εκλεκτή που μπήκε από ότι φαίνεται, ποτέ, μέσα στο σπίτι. “Σου εύχομαι τα παιδιά σου να πάρουν λάθος ερεθίσματα και να αναπτύξουν κακό χαρακτήρα”, της λέει αφού της έχει καταφέρει χτύπημα στο κεφάλι, και με αφήνει με ανοιχτό το στόμα.Επιφορτισμένη με την ευθύνη διαχείρισης των σεξουαλικών ορμών του γιού, εκμεταλεύεται την κατάσταση για να ικανοποιησει τις δικές της, αλλάζοντας για πάντα τη ζωη της μεγάλης, του Bruce.

Όμως η στιγμή που όλα έρχονται μπούμερανγκ γκρεμίζοντας τα τραπουλόχαρτα, χτίζεται σιγά σιγά στο background. Οτι εχει πει ο πατέρας, σα νέμεση γυρνάει πίσω και σκάει στα μούτρα του, τα ερεθίσματα που έχει τόσο προσεκτικά διαλέξει να δώσει στα παιδιά του ήταν πολύ λίγα.

Κλεισμένοι για πάντα στο σκοτάδι, παλεύοντας για αέρα, μένουμε με την απορία αν θα συνεχίσει να υπερασπίζεται το ψέμα της αλήθειας του μέχρι το τέλος.

7 responses to “Κυνόδοντας”

  1. mouridis Avatar
    mouridis

    Απίστευτη. Από τις καλύτερες ελληνικές ταινίες που έχω δει. Ίσως η καλύτερη. Γαμήθηκα όμως. Το στομάχι μου έγινε “πληκτρολόγιο”.

    Εντωμεταξύ, διακρίνατε και ‘σεις πολιτική αλληγορία ή μυγιάζομαι;

    1. Nikoletta Avatar
      Nikoletta

      Πολιτικη αλληγορία… όχι δεν το έπιασα, τουλάχιστον όχι άμεσα (πέρα ίσως απο το ότι μπορεί να κανείς να δει το όλο θέμα σαν μια μικρογραφία του 1984). Τι έχεις υπ’όψιν σου?

      1. Νίκος Avatar
        Νίκος

        Αρχικά βάλε ότι οικογένεια = χώρα. Βάλε μπαμπας & μαμά = κεφάλαιο & κυβέρνηση. Βάλε επίσης παιδιά = λαός/εργατική τάξη. Βάλε και γάτα=εισβολέας/μετανάστης.

        Τι μας λέει τώρα η ταινία; Λέει ότι το κεφάλαιο, υποβοηθούμενο από την κυβέρνηση, χειραγωγεί τον λαό. Του περνάει λανθασμένους συσχετισμούς (π.χ. ευτυχία=κατανάλωση μέχρι ή υπεύθυνος κρίσης=λαός). Επίσης του διδάσκει ότι βασικός εχθρός/κίνδυνος και υπεύθυνος για τα προβλήματα του λαού είναι οι μετανάστες. Ο λαός, αντί να τα βάλει με τον δυνάστη, ανταγωνίζεται και γαμιέται μεταξύ του για να κερδίσει αυτοκολλητάκια. Λίγοι είναι αυτοί που επαναστατούν (ο τέταρτος και μεγαλύτερος αδερφός στην ταινία το έσκασε προφανώς). Η αναλογία συνεχίζει με διάφορα συμπεράσματα…

        1. saimag Avatar
          saimag

          Σωστός! Επίσης να προσθέσω την εκμετάλευση των ανθρωπίνων συναισθημάτων, όπως ο φόβος, για να κρατάει χαλιναγωγημένους και φυλακισμένους τους “ηρωες” της ταινίας, σε ένα πλαστό κόσμο που δεν τολμούν να αμφισβητίσουν ή να σκεφτούν ότι ίσως υπάρχει και το διαφορετικό.
          Η επανάσταση πάντως έγινε, αν πέτυχε δεν ξέρουμε…

        2. mouridis Avatar
          mouridis

          Διαφωνώ – επανάσταση δεν έγινε. Όχι τουλάχιστον με την κλασική -αριστερή αν θες- έννοια. Επανάσταση θα ήταν αν οι ήρωες συνειδητοποιούσαν την κατάστασή τους (τουλάχιστον ως ένα βαθμό) και *συνεργάζονταν* για να έρθουν σε ρήξη με τον τύραννο.

          Στην ταινία, τα θύματα είναι εντελώς απομονωμένα μεταξύ τους χωρίς καμία διάθεση συνεργασίας. Αν μη τι άλλο, χωρίς να έχουν συνηδητοποιήσει την κατάστασή τους στο ελάχιστο, ανταγωνίζονται μεταξύ τους. Και στο τέλος, ένα από τα θύματα, *μόνο του*, επιχειρεί να *αποδράσει*. Δεν μπορείς ακριβώς να το πεις επανάσταση αυτό.

  2. saimag Avatar
    saimag

    Μμμμ στο περίπου… Έγινε μια απόπειρα για αλλαγή αλλά μέσα από τα όρια που επέβαλε το ίδιο το σύστημα. (ρεφόρμα η μικρή). Δηλαδή: Με τον τρόπο και τη σειρά που τους είχαν υποδείξει, να φύγει πρώτα ο κυνόδοντας μετά με το αμάξι κλπ

  3. Nick Avatar
    Nick

    Σε αυτό που είπε ο Νίκος (όχι εγώ, ο άλλος). Ο μεγάλος αδερφός νομίζω ότι αφήνεται να εννοηθεί ότι δεν υπήρξε ποτέ αλλά είναι ένα τέχνασμα των γονιών για να δείξουν στα παιδιά “τι θα πάθουν αν….”

Leave a comment